Хіба ты мяркуеш, што Хрысьціяне ані ахвяраў ніякіх ня маюць, ані папоў або сьвятароў?

Пытаньне

Адказ

Хаця Хрысьціяне маюць і ахвяры, і сьвятарства, але не такія, як да Закона або пад Законам, – значыць, не цялесныя, бачныя ахвяры, але духоўныя. Дзеля гэтага ў Хрысьціянаў ёсьць сьвятары, але яны не паходзяць, як раней, з аднаго калена Левія. Кожны Хрысьціянін мае быць сьвятаром, так бо Апостал Пётр піша: «Бо вы пакаштавалі, як салодкі Госпад. Прыступаючы да Яго, жывога каменя, адкінутага людзьмі, але выбранага Богам і каштоўнага, і вы самі, як жывыя камяні, будуйцеся ў дом духовы, у сьвятарства сьвятое, каб складаць духовыя ахвяры, мілыя Богу празь Ісуса Хрыста» (1 Пт. 2: 3-5).

А крыху далей ён піша: «Але вы (мяркуй – «усе») – выбранае племя, валадарскае сьвятарства, сьвяты народ» (1 Пт. 2: 9). Вось, як бачыш, ясна напісана, што ўсе мы – сьвятарства і павінны прыносіць Богу духоўныя ахвяры. Што гэта за духоўныя ахвяры, распавёў іншы Апостал, калі сказаў: «Ня маем тут трывалага гораду, але шукаем будучага. Дык празь Яго заўсёды складайма ахвяру хвалы Богу, гэта значыць, плод вуснаў, праслаўляючых Ягонае імя» (Гебр. 13: 15).

У іншым мейсцы той жа Апостал так піша пра хрысьціянскія ахвяры: «Дык прашу вас, браты, празь міласэрнасьць Божую аддавайце целы вашыя ў ахвяру жывую, сьвятую, мілую Богу, на разумнае служэньне вашае. І не ўпадабняйцеся гэтаму сьвету, але перамяняйцеся праз аднаўленьне розуму, каб умелі пазнаць, што ёсьць воля Божая, што добрае і прыемнае Богу ды дасканалае» (Рым. 12: 1-2). Яшчэ ў іншым мейсцы ён жа да Філіпянаў так піша: «Атрымаўшы ад вас праз Эпафрадыта тое, што вы прыслалі, салодкі пах, ахвяру прыемную, мілую Богу» (Флп. 4: 18).

З гэтых словаў сьвятых Апосталаў можаш зразумець, якія ахвяры маюць Хрысьціяне. Іхнія бо ахвяры – малітвы, сьведчаньне, мярцьвеньне цела, міласьціна вучыцелям і жабракам, паслухмянасьць ды замілаванасьць сэрца, пакаяньне, а напрыканцы – калі хтосьці дзеля Слова Божага прыйме пакуту або сьмерць – як ахвяру Бог гэта палічыць. Дзеля гэтага і Апостал, да Цімахвея пішучы, сваю сьмерць называе ахвярай, так бо сказаў: «Ты ж пільнуйся ва ўсім, працуй, выконвай справу эвангеліста, службу тваю выконвай. Я вось гатовы стацца ахвярай, і час майго адыходу набліжаецца» (2 Цім. 4: 5-6). Такія вось ахвяры маюць Хрысьціяне ды, акрамя гэтых, іншых ня маюць.

А калі так, то і Вячэра Госпадава не ахвяра, але таямніца. Адна бо справа – таямніца, а зусім іншая – ахвяра. Ахвяра – гэта тое, што мы даём Богу. Таямніца – гэта тое, што нам дае Бог. А паколькі Вячэру ня мы даём Богу, але Бог дае нам Цела і Кроў Сына Свайго, таму гэта не ахвяра. Хаця ранейшыя сьвятыя вучыцелі і называлі Вячэру Госпадаву ахвяраю, але ня тым звычаем, як цяперашнія папы і манахі. Cьвятыя бо вучыцелі называюць Вячэру Госпадаву літургіяй (або службай) і ахвярай дзеля малітвы, замілаваньня сэрцаў ды вызнаньня веры, якія бываюць падчас Вячэры Госпадавай.

Аднак такім звычаем сама Вячэра Госпадава ня ёсьць ахвярай. Ян Залатавусны так у лісьце да Гебраяў піша: «Тое, што мы робім, адбываецца на ўспамін пра адзіную, ужо складзеную ахвяру. Ня новую, але тую ж самую ахвяру мы заўсёды складаем, ды, перадусім, напамін пра ахвяру чынім» (Гутарка 16). І крыху вышэй у той жа гутарцы ён сказаў: «Адна гэта ахвяра, а не ахвяры многія. Якім чынам яна адна і чаму гэта не ахвяры многія? Бо аднойчы была прынесена ў Сьвятое зь Сьвятых. Гэтая ахвяра сталася ўзорам ахвяры, якую мы сёньня складаем».

Ці бачыш, што айцы называлі Вячэру Госпадаву ахвярай толькі таму, як ужо я сказаў, што падчас яе мы ўзносім малітвы, або, як тут Залатавусны піша, дзеля таго, што яна – узор або вобраз той ахвяры, якую Хрыстос прынёс на крыжы. Але навошта нам сьведчаньне Залатавуснага ці яшчэ каго іншага? Чаму не паслухаць нам на гэты конт Паўлу, дасьведчанага ў справах духоўных? Ён бо сказаў: «На моцы той волі асьвечаны мы назаўсёды праз ахвяру цела Ісуса Хрыста. І кожны сьвятар штодзень служыць і часта ахвяроўвае тыя самыя ахвяры, якія ніяк ня могуць ачысьціць ад грахоў. Ён жа, склаўшы адну ахвяру за грахі, навек сядзіць праваруч Бога» (Гебр. 10: 10-12).

Памятай жа на тое слова «адну». Той жа Апостал яшчэ казаў: «Вось, Ён адной ахвяраю ўдасканаліў на вякі тых, якія асьвечаны». Дзеля гэтага і Вячэра Госпадава – не ахвяра, якую папы або сьвятары маюць прыносіць Богу дзеля адпушчэньня грахоў, але гэта – таямніца, якая нагадвае нам пра адну ахвяру Хрыста, прынесеную за нас на крыжы.

Гэта, як ужо я казаў, і па ўчынках Самога Хрыста можам зразумець, калі разгледзім, што, як і дзеля чаго Ён пастанавіў. Відавочна бо, што Ён пастанавіў не ахвяру, але таямніцу, або ўспамін пра Свае пакуты і сьмерць. І Сам бо не казаў: «Ешце Мяне»,— але сказаў: «Гэта рабіце ў Маю памяць». Калі сказаў: «Гэта рабіце»,— загадваў рабіць тое ж самае, што Сам рабіў, а ня штосьці іншае. Што ж Ён рабіў? Ня думаю, што нехта асьмеліцца сказаць, што Хрыстос тыя хлеб і віно прыносіў Богу ў ахвяру. Мусіць бо кожны вызнаць, паводле Эвангельскага Пісаньня, што Хрыстос не прыносіў хлеб і віно ў ахвяру Богу, але даў есьці і піць вучням, каб такім чынам потым узгадвалі Ягоную сьмерць ды Сьвятому Богу і Яму дзякавалі.

Тым жа звычаем і Апостал тлумачыць Вячэру Госпадаву, калі піша да Карынцянаў: «Бо колькі разоў будзеце есьці гэты хлеб і піць гэты келіх, будзеце абвяшчаць сьмерць Госпада, пакуль ня прыйдзе» (1 Кар. 11). Бачыш, не сказаў Апостал: «Колькі разоў будзеце ахвяраваць»,— але: «Колькі разоў будзеце есьці і піць». Дзеля гэтага Вячэра Госпадава не ахвяра, але таямніца Цела і Крыві Госпада нашага Ісуса Хрыста.